Κατά τη δεκαετία του 1980, οι ηλιακοί θερμοσίφωνες άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρύτατα σε χώρες με μεγάλη ηλιοφάνεια όπως στη Κύπρο, ενώ σε άλλες όπως το Ισραήλ η χρήση τους είναι υποχρεωτική στις νέες οικοδομές.
Η Ελλάδα αποτελεί ιδανικό τόπο για χρήση ηλιακών θερμοσιφώνων λόγω της μεγάλης ηλιοφάνειας που έχει -περίπου 3000 ώρες το χρόνο-, γεγονός το οποίο επιτρέπει την απόλυτη εκμετάλλευση της ηλιακής ακτινοβολίας από τους σύγχρονους ηλιακούς συλλέκτες (κοινώς καθρέπτες).
Υπάρχουν δύο είδη ηλιακών θερμοσιφώνων:
- Ανοικτού κυκλώματος οι οποίοι ζεσταίνουν το νερό απευθείας.
- Κλειστού κυκλώματος οι οποίοι χρησιμοποιούν εναλλάκτη θερμότητα για τη θέρμανση του νερού.
- Διπλής ενέργειας: Λειτουργούν είτε με ηλιακή είτε με ηλεκτρική ενέργεια.
- Τριπλής ενέργειας: Έχουν όλα τα πλεονεκτήματα του ηλιακού διπλής ενέργειας και επιπλέον μπορούν να χρησιμοποιήσουν ως θερμαντικό μέσο το ζεστό νερό που παράγεται από τον λέβητα του καλοριφέρ.
Για την καλύτερη απόδοση ενός ηλιακού θερμοσίφωνα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα το σημείο τοποθέτησής του. Η καλύτερη θέση είναι ο νότος, καθώς έχει ηλιοφάνεια τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Η κλίση του πρέπει να είναι 20-50 μοίρες, να έχει την ελάχιστη δυνατή απόσταση από την υδραυλική σύνδεση και να μην σκιάζεται από άλλα αντικείμενα.
Πλεονεκτήματα Χρήσης της Ηλιακής Ενέργειας:
- Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες είναι ανεπιφύλακτα αξιόπιστοι, αφού είναι μια πλέον δοκιμασμένη τεχνολογία.
- Η θερμική ενέργεια παράγεται στα σημεία ζήτησής της. Αποφεύγονται έτσι οι τεράστιες απώλειες μεταφοράς ενέργειας μέσω του ηλεκτρικού δικτύου.
- Η τοποθέτηση ενός ηλιακού συλλέκτη είναι απλή. Η δε συντήρηση που απαιτεί είναι ελάχιστη.
- Για τον απλό καταναλωτή, ο ηλιακός θερμοσίφωνας είναι η πιο απλή και συμφέρουσα λύση για να περικόψει τους λογαριασμούς ρεύματος. Το μέσο ετήσιο κέρδος του μπορεί να ξεπεράσει τα 100 ευρώ.
- Για την Ελλάδα, η εξοικονόμηση που ήδη συντελείται είναι πολύ σημαντική. Οι εγκατεστημένοι ηλιακοί θερμοσίφωνες εξοικονομούν ήδη 1,1 δισεκατομμύρια κιλοβατώρες το χρόνο, όση ενέργεια παράγει δηλαδή ένας συμβατικός σταθμός ηλεκτροπαραγωγής, ισχύος 200 μεγαβάτ. Χωρίς τους ηλιακούς θερμοσίφωνες θα υπήρχε ένα σημαντικό έλλειμμα ισχύος, ιδιαίτερα στα απομονωμένα ηλεκτρικά δίκτυα των νησιών που θα αντιμετώπιζαν έτσι συχνές διακοπές ρεύματος, ιδίως κατά την καλοκαιρινή τουριστική περίοδο.
- Αποτρέπεται η έκλυση μεγάλων ποσοτήτων ρύπων που επιβαρύνουν το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
- Αποτρέπεται η κατανάλωση ενέργειας από ορυκτά καύσιμα και κατά συνέπεια οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) που προκαλούν τις παγκόσμιες κλιματικές αλλαγές. Ένα τυπικό θερμοσιφωνικό σύστημα για οικιακή χρήση παράγει στην Ελλάδα ετησίως 840-1.080 κιλοβατώρες και αποσοβεί την έκλυση 925-1.200 κιλών CO2 το χρόνο, όσο δηλαδή θα απορροφούσε 1,5 στρέμμα δάσους.